Ἀρχική Σελίδα

Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014

Μάχη τού Βατερλώ


                                                                                                                                                                      Με πορφυρό χρώμα ο Αγγλογερμανολλανδικές  δυνάμεις  , κυανό  οι Γαλλικές  ,  λευκά τετράγωνα από την κατεύθυνση των γκρίζων βελών οι Πρώσοι                                                                                                                                                           Γαλλική Επανάσταση .Ναπολέων . Πόλεμοι.  Η Μάχη του Βατερλώ  ήταν η τελευταία μεγάλη μάχη ενός μακροχρόνιου πολέμου , η μιάς σειράς πολέμων  από    συνασπισμούς  κρατών   κατά της Γαλλίας                                                                                                                                                                            Το 1789 εξερράγη  επανάσταση στην Γαλλία   κατά της βασιλείας και ολιγαρχίας , ηγήθηκαν αυτής πρόσωπα από την μικρομεσαία και την ευρύτερη λαική  τάξη πού μέσω υποτροφιών είχαν αποκτήσει  υψηλό  μορφωτικό επίπεδο  και ξεσήκωσαν τον εξαθλιωμένο λαό των αστικών κέντρων. Το 1792  έγινε πιο  ριζοσπαστική , τ' άλλα  ευρωπαϊκά κράτη  φοβήθηκαν   επέκταση της επαναστάσεως ,αλλά και θέλοντας να επωφεληθούν από το χάος στο εσωτερικό της Γαλλίας κινητοποιήθηκαν εναντίον της  ,πρώτα  οι Πρώσοι και οι  Αυστριακοί  με ασαφείς προθέσεις , αλλά οι  Γάλλοι τους χτύπησαν αμφότερους .Ο πόλεμος ενέτεινε την βία  στο εσωτερικό και φοβούμενοι την  εισβολή ξένων στρατευμάτων στο Παρίσι και πιθανά αντίποινα σκότωσαν  όλους τους φυλακισμένους , κοινούς εγκληματίες και πολιτικούς κρατούμενους χωρίς διάκριση ,οι βασιλείς  και χιλιάδες άλλοι συλληφθέντες καταδικάσθηκαν σε θάνατο  έπειτα από συνοπτικές δικαστικές διαδικασίες  , οι ποινές εξετελέσθησαν με μία νέα εφεύρεση του Δρ. Γκιλοτέν πού προκαλούσε ταχύ  και ανώδυνο αποκεφαλισμό  σύμφωνα με το πνεύμα του διαφωτισμού της εποχής  ,  αλλά την ίδια μοίρα είχε και η τριανδρία της πρώτης εξτρεμιστικής κυβέρνησης , από άλλους συνωμότες , ξέσπασαν εξεγέρσεις βασιλοφρόνων οι οποίες κατεστάλησαν αγρίως . Στο εξωτερικό ο συνασπισμός των κρατών κατά της Γαλλίας διευρύνθηκε ,για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση οι επαναστάτες δημιούργησαν εθνικό στρατό πού κατέστη  αήττητος, πρώτα αύξησαν την εθνοφυλακή και μετά προχώρησαν σε   μαζική στρατολόγηση , συντηρητικοί αξιωματικοί πού είχαν αποταχθεί αντικαταστάθηκαν με νεότερους πού προήχθησαν βαθμούς  ταχέως , αλλά παρά τις δημοκρατικές και αναρχικές ιδέες της κυβέρνησης  από τις πολεμικές επιτυχίες κερδήθηκε έδαφος και  η Αγγλία απαίτησε από την Γαλλία να παραιτηθεί από όλες τις κατακτήσεις , ο πόλεμος των δύο Χωρών   διήρκεσε   από το 1993 μέχρι το 1815  . Η Αγγλία διέθετε ισχυρό ναυτικό και κυριάρχησε  γρήγορα στην θάλασσα   αλλά δεν είχε την  δυνατότητα  αποστολής μεγάλων στρατευμάτων στην ξηρά και γι' αυτό δημιουργούσε συνασπισμούς από ενωμένους στρατούς  πολλών κρατών παρ΄όλα αυτά   στον πόλεμο επί της ξηράς επικράτησε  η Γαλλία .  Ο  Ναπολέων Βοναπάρτης  υπολοχαγός  πυροβολικού ,  διακρίθηκε  επί της εσωτερικής καταστολής  το 1793 και  1795 γι' αυτές τις υπηρεσίες του  προήχθη σε υποστράτηγο ,   το  1796    ανέλαβε   διοικητής  Στρατιάς βόρειας Ιταλίας ,  διαθέτοντας  αξιόλογους υποδιοικητές όπως τον Μασενά , υπερίσχυσαν σε  πολλές μάχες   κατά  των Αυστριακών . Το 1799 άφησε άλλον στην θέση του στο μέτωπο της Αιγύπτου πού κατέρρεε  κι επέστρεψε κρυφά στο Παρίσι για να συμμετάσχει σε ένα πραξικόπημα πού είχαν σχεδιάσει κάποιοι  πολιτικοί επειδή η κατάσταση ήταν ασταθής , από εκείνο το συμβάν   ανέλαβε κυβερνήτης , το 1804 έφερε τον Πάπα στο Παρίσι  και  τον έστεψε Αυτοκράτορα. Τον μισό χρόνο του κατανάλωσε  στις εκστρατείες και  σχεδόν  ολόκληρη  η δυτική Ευρώπη μετά από 5 νικηφόρους πολέμους , δύο επί δημοκρατικών κυβερνήσεων  και τρείς επί κυβέρνησης Ναπολέοντα , σχεδόν όλη η δυτική Ευρώπη έγινε  υποτελής της Γαλλίας  .Το 1812 συγκέντρωσε μεγάλες αριθμητικώς δυνάμεις και  εξεστράτευσε  κατά της Ρωσίας , κατέλαβε την Μόσχα αλλά οι Ρώσοι δεν άφησαν τίποτα πού να μπορεί να συντηρήσει το στράτευμα  και υποχώρησαν ανατολικά , τα άλλα τα έκαψαν  , χωρίς να πραγματοποιήσει  πολιτική συνθήκη αποχώρησε άπραγος ,στην μακρά πορεία της επιστροφής ο στρατός του  εφθάρη  από  ψύχος ,πείνα,  ενέδρες, λιποταξίες και έχασε το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών του  , από εκείνο το σημείο ακριβώς ανεστράφη η παλίρροια σε βάρος της Γαλλίας ,  εκμεταλλευόμενοι την ευκαιρία τα  άλλα κράτη δημιούργησαν τον 6ο συνασπισμό και ακολούθησαν τακτική  απομόνωσης   και καταστροφής  των   Σωμάτων  Στρατού των υφισταμένων του  ,   και  μετά περικύκλωση  της δύναμης  τού  Ναπολέοντα στην Λειψία  , αυτός έχοντας υποστεί μεγάλες απώλειες υποχώρησε στην Γαλλία δίδοντας εντός της χώρα του μια σειρά νικηφόρων μαχών κατά των  Πρώσων , εν τω μεταξύ άλλες δυνάμεις του συνασπισμού κατέλαβαν το Παρίσι το 1814  τότε οι ανώτεροι αξιωματικοί του Γαλλικού Στρατού αρνήθηκαν να συνεχίσουν τον πόλεμο  και του ζήτησαν να παραιτηθεί , αναγκάσθηκε να υπογράψει δυσμενή συνθήκη εις βάρος της Γαλλίας πού  το μέγεθός της επέστρεψε  στα όρια του 1792 και αποκατεστάθη η δυναστεία των Βουρβόνων  ο ίδιος  εξορίσθηκε ισοβίως στην νήσο Έλβα διατηρώντας τυπικώς τον  τίτλο του ,αλλά έχασαν οι απόγονοί του ,τα κληρονομικά δικαιώματα επί του θρόνου  αλλά σε αυτήν την εξορία δεν έμεινε  για πολύ .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Βατερλώ . Το 1815 εκμεταλλεύθηκε μία ευκαιρία , διέφυγε τον έλεγχο του αγγλικού στόλου και με την  μικρή φρουρά του αποβιβάσθηκε στην κυανή ακτή  , ο στρατάρχης Νέυ έλαβε  εντολή   να πάει με το 5ο Σύνταγμα να τον συλλάβει , αλλά τελικώς ετέθη υπό τις διαταγές του Ναπολέοντα  και οι Βουρβόνοι τράπηκαν σε φυγή , κατά το διάστημα της νέας βασιλείας  του προχώρησε σε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις , αλλά   ευθύς  σχηματίσθηκε  εναντίον του ο 7ος  ευρωπαϊκός συνασπισμός από τις αυτοκρατορίες  Ηνωμένου Βασίλειου , Αυστροουγγαρίας, Πρωσίας, Ρωσίας τον κήρυξαν   εκτός νόμου και δεσμεύθηκαν να θέσουν από 150.000 στρατιώτες  έκαστος και με το αριθμητικό πλεονέκτημα να εισβάλουν στην Γαλλία την 1η Ιουλίου  και να τον συλλάβουν ζωντανό η νεκρό .  Ο Ναπολέων προσπάθησε να δημιουργήσει  αξιόμαχο στρατό , αλλά ο χρόνος δεν επαρκούσε , κατάφερε να επιστρατεύσει  280.000 ανδρών  οι  περισσότεροι άπειροι ,   για να αντιμετωπίσουν  850.000  των αντίπαλων  ευρωπαικών δυνάμεων σε 4 μέτωπα , αλλά και την εξέγερση των βασιλοφρόνων στην Δυτ. Γαλλία . Αρχικώς αμφιταλαντεύθηκαν αν έπρεπε να παραταχθούν αμυντικώς επί των συνόρων και των πόλεών τους , η να επιτεθούν κατά των εχθρικών δυνάμεων , τελικά αποφάσισαν να επιτεθούν πρίν ο εχθρός συγκεντρώσει όλες τις δυνάμεις του και τους επιτεθεί με μεγάλους σχηματισμούς . Υπήρχαν πληροφορίες πώς οι  αγγλογερμανολλανδικές δυνάμεις υπό την διοίκηση του Ουέλνγκτον και  Πρώσοι υπό τον Φον  Μπλούχερ  ευρίσκονταν διάσπαρτες στο Βέλγιο , ενώ οι άλλες δυνάμεις απείχαν ακόμα μακριά , ο Ναπολέων  έσπευσε  με ταχύτητα να  συντρίψει αυτά τα στρατεύματα ,αυτό  ήταν το τελευταίο σκίρτημα της γάτας  .                                                                                                                                                                           Η μάχη  διήρκεσε τρείς ημέρες , οι γαλλικές δυνάμεις  αριθμούσαν κάπου 70.000 στρατιώτες  και οι αντίπαλες  συνολικά 118.000 , επειδή και σε αυτό το μέτωπο οι αντίπαλοί του είχαν αριθμητική υπεροχή  , χώρισε την στρατιά σε 3 τμήματα , το μεσαίο με την εφεδρεία της φρουράς  διοικούσε ο ίδιος, το αριστερό   υπό την διοίκηση του Στρατάρχη Νέυ και το δεξιό  υπό τον Μαρκήσιο Ντέ Γκρουσύ  αυτά έμειναν κοντά το ένα με το άλλο , αλλά αργότερα άλλαξαν τα πράγματα , ο στόχος του ήταν να τους αποκόψει  να χτυπήσει  με αρκετές δυνάμεις τους  μέν κι αφού τους καταστρέψει , να χτυπήσει με το σύνολο των δυνάμεων τους  δε και τους έπιασε στον ύπνο  , έτσι  πρώτα  χτύπησε με τα 2/3 της στρατιάς , τους Πρώσους του Μπλούχερ   , αυτοί ήταν κάπου 50.000 , για να εξασφαλίσει την μη ενίσχυση αυτού  από τον  Ουέλινγκτον  , διέταξε τον Νέυ  να φυλάξει την οδό στο ύψος του Κατρ  Μπρά και να τον αποκόψει ,  εκεί  είχε κινητοποιήσει μέρος της στρατιάς του  ο  Ουέλινγκτον και όχι το σύνολό της ,   αυτές οι μάχες έγιναν στις 16 Ιουνίου  , νίκησαν οι Γάλλοι ,αλλά δεν κατόρθωσαν να καταστρέψουν ολοκληρωτικά το πρωσικό στράτευμα ,   ούτε  και να τούς απομονώσουν  αφού δεν  γνώριζαν προς ποιά κατεύθυνση  κινήθηκαν οι Πρώσοι μετά  την υποχώρησή τους.                                                                                                                                                                         Ο  Ουέλινγκτον μετά τις  ήττες ,  οπισθοχώρησε και  οχυρώθηκε σε προεπιλεγμένη   ισχυρή   θέση νοτίως του Βατερλώ  , παρατάχθηκε  σε κορυφογραμμή  μιάς  κοιλάδας  όπου πίσω του υπήρχε ένα μικρό χωριό , σε όλο το μήκος του μετώπου της παράταξής του δρόμος και χαντάκι παράλληλα ενώ αριστερά , δεξιά και στο κέντρο της κοιλάδας  μπροστά του , υπήρχε πύργος , αγροικία , λατομείο σε όλους αυτούς τους οικισμούς  είχε βάλει φρουρές  μετατρέποντάς τες  σε φρούρια κι  απέκρυπτε μεγάλο μέρος των δυνάμεών του πίσω από τον λόφο για να παρασύρει τον Ναπολέοντα  σε επίθεση   κατά μέτωπον   , άλλη μια ατυχία για τους Γάλλους  ήταν η καταρρακτώδης βροχή της νύχτας , αυτή επέφερε   καθυστέρηση  της πρωινής  επίθεσης η οποία  εκδηλώθηκε  το μεσημέρι , γιατί περίμεναν να στεγνώσει κάπως το λασπωμένο έδαφος  , αυτός ο χρόνος υπήρξε  καθοριστικός ,διότι κράτησε την μάχη ως αργά και οι Πρώσοι την πρόλαβαν . Ο Ουέλινγκτον , ο Μπλούχερ και οι επιτελείς του ξαγρύπνησαν  να γράφουν επιστολές ο ένας προς τον άλλον και να κάνουν νυχτερινό  πολεμικό συμβούλιο.                                                                                                                                                                  Ο Ναπολέων είχε παραταχθεί σε αντικείμενο ύψωμα καί στις δέκα το πρωί ατάραχος έπαιρνε το μπρέκφαστ του  , κατά το μεσημέρι εξαπέλυσε επιθέσεις κατασπαλώντας  τις  δυνάμεις  του , πρώτα  επιχείρησε το πεζικό  να  καταλάβει   όλα τα  κτίρια γιατί φυσικά δεν μπορούσε να κινηθεί εν μέσω πυρών , σημειώθηκαν   άγριες και αμφίρροπες μάχες ,  τελικά οι Γάλλοι τα κατέλαβαν αφού τα  πυρπόλησαν κι άνοιξε ο δρόμος προς την κορυφογραμμή , αλλά το   ανώμαλο του  εδάφους  , τα εχθρικά πυρά από τον λόφο η  επιθέσεις  κυρίως   με το ιππικό χωρίς συνδυασμό με  πεζικό ,   επάνω στα αδιαπέραστα  τετράγωνα  πεζικού των Άγγλων   , καθώς και ο   ανεπαρκής βομβαρδισμός των τετραγώνων αυτών  προηγουμένως ,  είχαν  μετατρέψει την επίθεση των Γάλλων  σε αυτοκτονία  ,  παρά όλες αυτές τις αντιξοότητες  ως το απόγευμα φαινόταν οι Γάλλοι  να παίρνουν αλλά με αρκετές απώλειες   την νίκη .                                                                                                                                                                                   Οι πρωσικές μονάδες  είχαν κατορθώσει να   ανασυνταχθούν  γρήγορα , κατά αυτών είχε σταλεί  το Σώμα  του Μαρκήσιου   Ντέ Γκρουσύ  το 1/3 της  γαλλικής στρατιάς  , αλλά αυτός δεν  τούς εντόπισε  εγκαίρως και πλήρως   , καθώς  τρία πρωσικά σώματα στρατού  με ανέπαφο το πρώτο πού ως τότε δεν είχε εμπλακεί  , είχαν διαφύγει τον έλεγχο και κινηθεί  προς ενίσχυση του Ουέλινγκτον  στο Βατερλώ από διαφορετικό δρόμο χωρίς να γίνουν  αντιληπτοί από τον   Γκρουσύ , πού  είχε λάβει   ασαφείς εντολές , πάντως η αρχική εντολή ήταν να εξουδετερώσει τους Πρώσους  και να σπεύσει γρήγορα να ενωθεί με το άλλο μέρος της στρατιάς  , αυτός    εντόπισε  την   εχθρική  βάση στην Βάβρ ,αλλά με την κύρια δύναμή τους να απουσιάζει , έδωσε μία  μάχη  και την  κέρδισε , αλλά   φυσικά  δεν πρόλαβε την Μάχη του Βατερλώ .  Εν τω μεταξύ ο Ναπολέων προειδοποιήθηκε  πώς  είδαν τα πρώτα τμήματα των Πρώσων να  πλησιάζουν  από ανατολικά και υπολόγισε πώς θα  χρειάζονταν  3- 4  ώρες μέχρι αυτοί  να αναπτυχθούν  στην μάχη , χρόνος πού επαρκούσε όπως πίστευε για να την έχει κερδίσει πριν  τον χτυπήσουν ενωμένοι   Η στρατιά τού Ουέλινγκτον   αν και είχε  μεγάλες απώλειες  άντεξε στην πίεση κρατώντας την θέση της   μέχρι το βράδυ και περιμένοντας  με αγωνία  τις  πρωσικές εφεδρείες ,  όταν αυτές  εξερράγησαν   στο πεδίο προσβάλοντας την δεξιά πλευρά των Γάλλων ,διατάραξαν   την ισορροπία της γαλλικής ανάπτυξης   και ανεστράφη η κατάσταση σε βάρος των Γάλλων  . Ο Ναπολέων προσπάθησε πρώτα να τελειώσει  με τους Άγγλους , στέλνοντας  κατά του κέντρου τους , ένα τμήμα της  εφεδρείας  της  νέας  αυτοκρατορικής φρουράς και το άλλο τμήμα της παλαιάς για να ανακόψει τους  Πρώσους , αλλά  οι δυνάμεις αυτές δεν επαρκούσαν αποτελεσματικά κι όταν οπισθοχώρησε  το  τμήμα  της φρουράς  κι ανασυντάχθηκε  πιο πίσω και καθώς ο Ουέλινγκτον διέταξε την πρώτη αντεπίθεσή του , το ηθικό των Γάλλων καταρρακώθηκε    και οι περισσότεροι στρατιώτες εγκατέλειψαν την μάχη ατάκτως , εκτός από τα τάγματα της φρουράς πού έμειναν στο πεδίο έως τελικής πτώσεως καλύπτοντας σχετικώς την υποχώρηση των άλλων , οι οποίοι καταδιώχθηκαν  ως τα μεσάνυχτα.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               Επίλογος  Ο Ναπολέων μετά την ήττα παραιτήθηκε και βρήκε καταφύγιο σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι της πρώην συζύγου  του , Ζοζεφίν η οποία είχε πεθάνει , στα άλλα μέτωπα οι στρατηγοί όταν πληροφορήθηκαν την είδηση της ήττας στο Βατερλό και της παραίτησης  του Ναπολέοντα  άρχισαν να συνθηκολογούν, εκτός από την φρουρά τού Παρισιού  πού υπερασπίσθηκε ηρωικώς  ο στρατάρχης Νταβότ , αλλά ηττήθηκε  , οι δυνάμεις του συνασπισμού σάρωσαν την Γαλλία καταζητώντας τον Ναπολέοντα  , αυτός  προσπάθησε να διαφύγει στην Αμερική , αλλά μετά παραδόθηκε σε ένα αγγλικό πολεμικό , συνελήφθη και έζησε ως κρατούμενος των Άγγλων  στην νήσο Αγ.  Ελένη στον Ατλαντικό , εκφράσθηκαν διαμαρτυρίες για τις συνθήκες κράτησής του και το θέμα ετέθη στο  αγγλικό κοινοβούλιο από βουλευτές πού ζήτησαν βελτίωση της ποιότητας  ζωής του κρατούμενου η απελευθέρωσή του , τελικά απεβίωσε ίσως από καρκίνο του στομάχου η και άλλη   αιτία . Ο φίλος του  Στρατάρχης Νέυ  , πού ήταν αξιωματικός   μέτριας  ευφυίας αλλά γενναίος  , συνελήφθη αμέσως από  τις βασιλικές δυνάμεις , παραπέμφθηκε σε δίκη  , γιατί ενώ εστάλη  προς σύλληψη  τού Ναπολέοντα   όταν εκείνος  είχε αποδράσει  , αντίθετα   ετέθη υπό των διαταγών του , γι' αυτόν τον λόγο   καταδικάσθηκε σε θάνατο δια τυφεκισμού . Το να εκτελεσθεί σαν προδότης  , ένας  πατριώτης  πού περιφρονούσε  τον θάνατο στην μάχη , ήταν  ένα άδικο τέλος .                                     
Στρατάρχης Νέυ , επικεφαλής της επίθεσης  ιππικού  στην Μάχη του Βατερλώ                                                                                                                                                     Συμπεράσματα .  Οι Γάλλοι διέθεταν τότε στρατό ξηράς  μίας κλάσης  ανώτερης  σε σχέση με τους  άλλους ευρωπαϊκούς ,αλλά δεν ήταν πανίσχυρος  ώστε  να ανακόψει  την πλημμυρίδα     ,  οι εχθρικοί στρατοί ξηράς   παρουσίασαν σημαντική βελτίωση σε επίπεδο επιτελείου ,αυτό φάνηκε  στην Μόσχα , στην Λειψία και στο  Βατερλό . Ο Ναπολέων σαν πολιτικός δεν βρήκε τρόπο να κατοχυρώσει  τα κεκτημένα  των αρχικών νικηφόρων  μαχών ,  πράγμα πού δεν ήταν κι εύκολο λόγω της σθεναρής αγγλικής πολιτικής , απέτυχε  να κρατήσει  έστω και μία συμμαχία , ώστε να  εξισώσει κάπως τον συσχετισμό δυνάμεων  για  να επιτευχθεί  ένας καλός  πολιτικός συμβιβασμός , η εκστρατεία κατά της Ρωσίας , ήταν καταστροφική εξ' αιτίας της γεωγραφικής θέσης της ,  ήταν αριστοτέχνης των μαχών   ξηράς  , αλλά  ανάλογου επιπέδου  ναύαρχοι  δεν υπήρχαν , ο κύριος αντίπαλός του  η Αγγλία  δεν εφθάρη , δεν κινδύνεψε ποτέ για να θελήσει συμβιβασμό ,  με τον ισχυρό της  στόλο  , διασφάλιζε  την ξηρά που είναι πέρα από την θάλασσα , δηλαδή το νησιωτικό της συγκρότημα  και τις  αποικίες της πού  έμειναν ανέπαφα .  Ο μόνος ικανός πολιτικός  εκείνη την στιγμή στην Γαλλία ήταν μάλλον ο Ταλευράντ , αλλά διέκοψαν την συνεργασία τους κι αυτός άλλαξε στρατόπεδο ,  οι θυσίες του γαλλικού έθνους κατά τον  μακροχρόνιο   πόλεμο  πήγαν  χαμένες  αφού η Γαλλία  επανήλθε σχεδόν  στην προ της επαναστάσεως  κατάσταση .                                                                                                                                                                                                                                                    

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου