_______________________________________________________________________________ Τίτλος - Der Golem , wie er in die Welt kam / Το Γκόλεμ όπως ήλθε στον κόσμο Χώρα παραγωγής - Γερμανία Έτος έκδοσης - 1920 Βασισμένο στο βιβλίο Der Golem του Gustav Meyer (Meyrink ψευδώνυμο) Βιέννη Αυστρο-Ουγγαρίας - Βαυαρία Γερμανίας , συγγραφέας αποκρυφισμού , έκδοση 1915 Σκηνοθεσία - Paul Wegener και Carl Boese , Πρωσία , Βερολίνο Σενάριο - Paul Wegener και Heinrich Wiesenberg (Εβραϊκής καταγωγής ψευδώνυμο Henrik Galeen ) από Lemberg (Αυστρο-Ουγγαρίας , σημερινό Λβιβ Ουκρανίας ) . Κινηματογραφιστής - Karl Freund από Βοημία Αυστρο-Ουγγαρίας και Guido Seeber από Σαξονία Μουσική μεταγενέστερη - Aljoscha Zimmermann (Ρίγα Λετονίας - Βερολίνο ) στο πιάνο , και Sabrina Zimmermann βιολί και Wolfgang Düthorn βιολοντσέλο . Πρωτότυπου χαμένη - Hans Landsberger , Βερολίνο - στρατόπεδο συγκέντρωσης νοτίου Γαλλίας (Εβραϊκής καταγωγής ) .Τα τελευταία έτη λένε ότι βρήκαν αποσπάσματα της αρχικής μουσικής , αλλά δεν υπάρχει ολόκληρη ταινία με αυτήν . Ολόκληρη η ταινία κυκλοφορεί με μεταγενέστερη μουσική επένδυση διαφόρων συνθετών . ______________________________________________________________________________ Ρόλοι -Ηθοποιοί Γκόλεμ - Paul Wegeber (σκηνοθέτης και ηθοποιός ) Ραβίνος Löw- Albert Steinrück (Έσση ) Μίριαμ θυγατέρα - Lyda Salmonova ( Πράγα ,Αυστρο-Ουγγαρίας σλαβικής καταγωγής ) Παραγιός - Ernst Deutsch (Πράγα Αυστρο-Ουγγαρίας, εβραϊκής καταγωγής ) Γιούνκερ Φλόριαν - Lothar Müthel (Βερολίνο ) Αυτοκράτωρ - Otto Gebühr (Εσσεν) Ραβίνος Ιούδας - Hans Stürm (Δρέσδη) _________________________________________________________________________________ Περίληψη - Τέλη του 16ου αι. μΧ ο αρχι-Ραβίνος της Πράγας Λεβ (κατά το μυθιστορηματικό σενάριο) και μυστικιστής και αστρολόγος παρατηρώντας τα εγγύτερα ουράνια σώματα υπέθεσε έναν κίνδυνο , και είχε κατασκευάσει ένα Γκόλεμ από λάσπη του ποταμού Μοράβα και καμπαλιστική τελετουργία , ένα ανθρωπόμορφο ον με υπερφυσική δύναμη αλλά χωρίς ομιλία , με σκοπό να προστατεύσει τους Εβραίους της Πράγας . Ο Αυτοκράτωρ της Γερμανικής ( Αγίας Ρωμαϊκής ) Αυτοκρατορίας Ρούντολφ (κατά το μυθιστορηματικό σενάριο ) είχε εξαγγείλει μέτρα κατά των Εβραίων , ο Ραβίνος Λεβ ζητάει ακρόαση και ύστερα από ένα σεισμό όπου το γκολέμ διέσωσε την ζωή του Αυτοκράτορος ακύρωσε τα μέτρα . Ο αγγελιοφόρος Γιούνκερ (ευγενής ) Φλόριαν ερωτεύτηκε την Μίριαμ κόρη του Ραβίνου Λεβ αλλά ο παραγιός που επίσης ήταν ερωτευμένος με την Μίριαμ από ζηλοφθονία καθοδήγησε το Γκολέμ να φονεύσει τον αντίζηλο . Το γκολέμ το οποίο υποθετικά δεν έχει λόγο παρουσιάζεται σε αυτό το μύθο με συναισθήματα και αντιδρά με οργή κατεδαφίζοντας και πυρπολώντας στο διάβα του , και τυχαία η παιδική αθωότητα το απενεργοποίησε . Στην συνέχεια οι ραβίνοι φυλάσσουν το απενεργοποιημένο γκόλεμ για να το ενεργοποιήσουν σε αόριστο χρόνο όταν το χρειαστούν (Πρόκειται περί μυθοπλασίας γύρω από ιστορικά πρόσωπα στο τέλος έχει περισσότερες ιστορικές πληροφορίες ). ___________________________________________________________________________________Κριτική - Η ταινία το έτος όπου κυκλοφόρησε είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία στην Γερμανία , αλλά και στις ΗΠΑ, και άλλες Χώρες όπου το κοινό προσερχόταν είτε γιατί κυριαρχούσε αυτό το είδος κιν. ταινιών, είτε γιατί αφορούσε την μεσαιωνική θρησκευτική τους παράδοση , είτε από περιέργεια , όχι γιατί ήταν ιδιαίτερα καλλιεργημένο . Είχε κατασκευαστεί στο Βερολίνο λίγο μετά τον Α' Παγκ. Πόλεμο και την Συνθήκη των Βερσαλλιών του 1919 και τις συνέπειες κρατικής και οικονομικής διάλυσης της Γερμανικής και Αυστρο-Ουγγρικής αυτοκρατοριών .Από το 1916 εν μέσω του Μεγάλου Πολέμου ,είχαν απαγορευτεί στην Γερμανία οι ξένες κινηματογραφικές ταινίες και χωρίς τον ανταγωνισμό και τον μιμητισμό από τις αμερικανικές υπερπαραγωγές , επικεντρώθηκαν στην ανάπτυξη δικού τους είδους , παρά την οικονομική καταστροφή συνέχισαν για λίγα έτη να ακμάζουν στην τέχνη του κινηματογράφου με σχετικά χαμηλές οικονομικές δαπάνες και περισσότερο τεχνικές επινοήσεις .Αυτό το είδος όπως όλα τα είδη τέχνης δημιουργήθηκε εξ ανάγκης που ανέδειξε το ταλέντο . Στις αρχές του 20ου αι. μΧ στην Βόρειο Ευρώπη είχε εμφανιστεί το κίνημα του εξπρεσιονισμού στην ποίηση, χορό , ζωγραφική ,γλυπτική ,αρχιτεκτονική αλλά περισσότερα επιτεύγματα αυτού ήταν στον γερμανικό κινηματογράφο (1913- 1929 ) περίπου . Η ταινία ανήκει στην κατηγορία του Γερμανικού εξπρεσιονισμού κινηματογράφου όπου τα πρόσωπα των ηθοποιών με ειδικό φωτισμό προσώπων και σκιών και χορών δρουν εντός σκηνών που έχουν παραχθεί με σχετικά χαμηλή οικονομική δαπάνη , εξπρεσιονιστικής ζωγραφικής και σκηνικών όχι μόνο γοτθικά οξυκόρυφα αλλά και σλαβικών και άλλων τύπων ανάλογα τον τόπο που είναι ο μύθος και εξπρεσιονιστικά αφύσικα καμπυλωμένων - παραμόρφωσης των αντικειμένων ,σε συνδυασμό με ωραίες εικόνες της πραγματικότητας όπως τ' ουρανού , του ιππότου με τον λευκό ίππο κλπ . Τα σενάρια γοτθικής λογοτεχνίας , εμπνευσμένα από πρόσωπα της ιστορίας και τόπους μυστηρίου συν λαϊκούς μύθους που συνόδευαν την φήμη τους , με ότι υπήρχε από ενδύματα εποχής του θεάτρου . Η όλη φωτογραφία σε συνδυασμό με σοβαρή δραματική μουσική . Δημιούργησαν ονειρικές και ψυχεδελικές ταινίες με έμφαση στον υποκειμενικό συναισθηματισμό και συμβολισμό αντί ρεαλισμού της πραγματικότητας . Αυτό το είδος γερμανικού εξπρεσιονισμού κινηματογραφικών ταινιών είχε διαρκέσει λίγα έτη και αργότερα οι ταινίες ξεχάστηκαν , και απ' αυτό γεννήθηκαν τα είδη του μεταγενέστερου ευρωπαϊκού εξπρεσιονιστικού κινηματογράφου , το θρίλερ ,το φιλμ νουάρ ,οι ταινίες δυστοπίας και συνέβαλαν μαζί με την βρετανική γοτθική λογοτεχνία και επιστημονική φαντασία και κινηματογράφο στο είδος επιστημονικής φαντασίας . Επιπρόσθετα προβάλλοντας στην κινηματογραφική οθόνη λαϊκούς μύθους διαφόρων τόπων είναι αφορμή για ιστορική και κοινωνική μελέτη . __________________________________________________________________________________ Περιληπτικά τα πραγματικά ιστορικά και θρησκευτικά γεγονότα ___________________________________________________________________________________ 1) Ο Αυτοκράτωρ της Δυτικής (Αγίας ) Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας , Ρούντολφ Β' δεν είχε εξαγγείλει μέτρα εναντίον των Εβραίων της Πράγας αντίθετα επί της βασιλείας αυτού άκμασε η πόλη της Πράγας, μετέφερε από άγνωστη αιτία το διοικητικό κέντρο του κράτους από την Βιέννη στην Πράγα , και οι κοινότητες σλαβικών ρωμαιοκαθολικών , προτεσταντικών γερμανικών και ιουδαϊκών -εβραϊκών της Πράγας άκμασαν . 2) Στην σύγχρονη Πράγα συντηρείται ο μύθος γκόλεμ με δύο παράλογες εκδοχές και κατασκευάζουν πήλινα και άψυχα γκολέμ για προσέλκυση τουρισμού , αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία πως ο αρχι-Ραβίνος της Πράγας (Μαχαράλ)επί της βασιλείας Μαξιμιλιανού Β' και Ροδόλφου Β' είχε αποπειραθεί να κατασκευάσει γκόλεμ . 3) Οι απόπειρες γκόλεμ έγιναν από τέλη 12ου και 16ο αι. μΧ από αιρετικούς και ραβίνους επιφανείς ταλμουδιστές και καμπαλιστές της Ισπανίας , Γαλλίας , Γερμανίας και ιδιαίτερα της Πολωνίας . 4) Το γκόλεμ είναι το γλυπτό από πηλό εξωτερικά σαν ανθρωπόμορφο και άψυχο. Το αίτιο απόπειρας δημιουργίας ανθρωπόμορφου όντος δεν ήταν για άμυνα των Εβραίων αλλά η υπέρμετρη υπερηφάνεια έως βαθμό αλαζονείας ορισμένων βαβυλωνιακών ταλμουδιστών και καμπαλιστών προς μίμηση του Θείου . 5) Η ταινία παρουσιάζει την ενεργοποίηση και απενεργοποίηση του γκολέμ με το εξάκτινο (εξάγραμμο) ἤ Σφραγίδα του Σολομώντα προς εξπρεσιονιστικό συμβολικό ἤ πρακτικό λόγο . Του οποίου γινόταν χρήση από τους Μουσουλμάνους ως μυστικιστικό σύμβολο κατά την περίοδο του Μεσαίωνα .Από τον 17ο αι. μΧ στην Πράγα χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο των εβραϊκού λαού , και στα τέλη του 19ου αι. μΧ από το πρώτο Σιωνιστικό Συμβούλιο στο Μπάσελ της Ελβετίας καθιερώθηκε ως αντιπροσωπευτικό σύμβολο του Σιωνισμού . - Κατά τις θεωρίες και πρακτικές της εβραϊκής καμπάλα (παράδοσης) η υποθετική ενεργοποίηση -απενεργοποίηση γκόλεμ θεωρητικά με γράμματα λέξεων που εκφράζουν έννοιες , καθώς αυτές είναι η πνευματική υπόσταση των αντικειμένων . Στην απόπειρα να αλλάξουν την πνευματική και υλική ιδιότητα των αντικειμένων χρησιμοποιούν γράμματα εννοιών και μέθοδο επίκλησης ονομάτων πνευματικών δυνάμεων . 6) Δεν έχουν πραγματοποιήσει τον σκοπό τους , δεν υπάρχει αποδεικτικό στοιχείο , και φιλοσοφικώς , θεολογικώς και επιστημονικώς η ιδέα είναι παράλογη , το οποίο αποκλείει κάθε βαθμό πιθανότητας . Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν θαύματα εκ της μαγείας αλλά αποτυχημένες απόπειρες διά της μαγείας ἤ απάτες . __________________________________________________________________________________ Παλαιότερα την Πράγα είχαν αποικίσει Κέλτες και μετά Γερμανοί και μετά Σλάβοι , και οι Γερμανοί μετακινήθηκαν στις δυτικές επαρχίες της Βοημίας . Τον μεσαίωνα η Πράγα ήταν μία εμπορική πόλη κτισμένη και από τις δύο όχθες του ποταμού Μοράβα , από τον 10ο αι. μΧ είχαν εγκατασταθεί και πολλοί Εβραίοι ,οι διώξεις αυτών στην Πράγα είχαν συμβεί τον 14ο αι. μΧ αλλά ως τον 17ο αι. μΧ είχαν αυξηθεί και αποτελούσαν το 1/4 των κατοίκων της πόλεως , οι λοιποί κάτοικοι ήταν ρωμαιοκαθολικοί κυρίως σλαβικής καταγωγής και προτεστάντες κυρίως γερμανικής . - Η Δυτική (Αγία ) Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (800 - 1800) μΧ ) είχε διάφορα διοικητικά κέντρα , την σύντομη περίοδο (1583-1612 ) μΧ είχε διοικητικό κέντρο την Πράγα της Βοημίας . Προ και μετά αυτήν την περίοδο και για τους περισσότερους αιώνες το διοικητικό κέντρο ήταν η Βιέννη . Αυτοκράτωρ της (Αγίας Ρωμαϊκής ) Αυτοκρατορίας και Βασιλεύς της Ουγγαρίας , Κροατίας , Βοημίας και Αρχιδούκας της Αυστρίας την περίοδο (1576 - 1612 ) ήταν ο Ροδόλφος Β' ο οποίος είχε γεννηθεί το έτος 1552 στην Βιέννη , διαδεχθεί τον πατέρα αυτού Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό Β' και κηδευτεί το έτος 1612 στην Πράγα . Αυτός είχε δυσφημιστεί οργανωμένα με στόχο την ανατροπή αυτού . Καθώς οι Αψβούργοι νυμφεύονταν πριγκίπισσες από άλλα Βασίλεια ωστόσο συγγενείς αυτών του ιδίου Οίκου Των Αψβούργων , ο Ροδόλφος Β' επισήμως εμφανιζόταν άγαμος και άτεκνος αλλά πιθανόν είχε νυμφευτεί κρυφά την ταπεινής καταγωγής Κατερίνα Στράντα κόρη του ζωγράφου Οτάβιο Στράντα στην οποία είχε δώσει τίτλο κόμισσας (ευγενούς ) , πιθανόν είχε αποκτήσει με αυτήν έξι παιδιά και φρόντισε για την παιδεία και τους γάμους των παιδιών με την υψηλή αριστοκρατία .Είχε κάπως μελαγχολική ιδιοσυγκρασία και το πρώτο παιδί έπασχε από σχιζοφρένεια όχι από ψυχικές -σωματικές οδύνες αλλά γιατί οι Αψβούργοι λόγω επιγαμιών με συγγενείς ήταν ασθενικοί , γι' αυτό πολλές φορές γινόταν μοναχικός , όσες φορές όμως ασχολήθηκε με δημόσια θέματα του κράτους ήταν καλός . Ήταν αρχηγός της Δυτικής (Αγίας ) Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του «Μακρού Πολέμου Κατά Τούρκων» ο οποίος διήρκεσε 15 έτη ,με σκοπό να ελευθερώσει χριστιανικά εδάφη της ανατολικής Ευρώπης από την οθωμανική κατοχή , οι δε Οθωμανοί με σκοπό να κατακτήσουν την κεντρική Ευρώπη . Στους προηγούμενους ,μακροχρόνιους πολέμους Ρωμαϊκών ευρωπαϊκών χριστιανικών κρατών κατά Οθωμανών είχαν ηττηθεί Ενετοί και Κρήτες και ανατολικοί Ρωμαίοι (Βυζάντιο) και αυτός ο μακρύς πόλεμος ήταν αμφίρροπος με βαριές απώλειες αμφοτέρων . Στην εσωτερική πολιτική η βασιλεία του ήταν ανεκτική προς όλα τα δόγματα , τους προτεστάντες και προς τον ιουδαϊσμό . Πρώτα στασίασαν εναντίον του οι Ούγγροι ευγενείς οι οποίοι είχαν κουραστεί με τον Πόλεμο κατά Οθωμανών Τούρκων , μετά στασίασαν οι προτεστάντες καθώς τους είχε παραχωρήσει πολλά δικαιώματα αλλά ζητούσαν όλα και περισσότερα ,τα τελευταία έτη της ζωής του αναγκάστηκε να παραχωρεί εξουσίες και βασίλεια στον μικρότερο αδελφό αυτού Ματτία του οποίου όμως η βασιλεία αποδείχθηκε κατώτερη του Ροδόλφου , όχι μόνο δεν επέλυσε τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στο κράτος αλλά αυξήθηκαν . Για ποιό λόγο ο Ροδόλφος Β' είχε επιλέξει ως διοικητικό κέντρο της βασιλείας του την Πράγα της Βοημίας μού είναι άγνωστο . Η οποία περίοδος βασιλείας Ροδόλφου Β' ήταν ακμή της Πράγας ως διοικητικό κέντρο της δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και πόλη της Αναγεννήσεως .Ήταν προστάτης των τεχνών και των επιστημών , θρησκευτικοί ναοί , βασιλικά ανάκτορα , γέφυρες και στολισμός αυτών στον ποταμό Μοράβα και άλλα δημόσια κτήρια δομήθηκαν επί της βασιλείας του , και στην αυλή αυτού βρήκαν καταφύγιο σοφοί όπως οι διάσημοι Δανοί και Γερμανοί αστρονόμοι Τύχο Μπράχε (αστρονόμος , αστρολόγος και αλχημιστής ) , και Γιοχάνες Κέπλερ (μαθηματικός , φυσικός φιλόσοφος , αστρονόμος και αστρολόγος ) , που διατύπωσαν νόμους κίνησης των πλανητών του αστρικού συστήματος . Ωστόσο και τυχοδιώκτες αλχημιστές και αποκρυφιστές με επαναλαμβανόμενες απόπειρες να προσελκύσουν Βασιλείς και Άρχοντες , όπως οι Άγγλοι Τζον Ντι και ο συνεργός αυτού Έντουαρτ Κέλυ αρχικά αποπειράθηκαν να πωλήσουν υπηρεσίες στην Βασίλισσα της Αγγλίας Ελισάβετ η οποία όμως τους υποψιαζόταν για κατασκόπους , μετά ο ένας έγραψε βιβλίο και το αφιέρωσε στον Αυτοκράτορα της δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ροδόλφο Β' και μετά από αρκετές απόπειρες εργάστηκαν για λίγο καιρό στην Πράγα . Καθώς από τον Μεσαίωνα είχε επιρροή στους Άραβες και Ευρωπαίους βιβλία γεωγραφίας , αστρονομίας , αστρολογίας και αλχημείας με φερόμενο συγγραφέα έναν Πτολεμαίο από την Αλεξάνδρεια , πέρασαν αρκετοί αιώνες για να ξεχωρίσουν οι επιστήμες από τις ψευδοεπιστήμες και τ' άλλα επαγγέλματα όπως του μπαρμπέρη -χειρούργου διαχωρίστηκε σε ιατρού χειρούργου και σε απλού μπαρμπέρη , η επιστήμη αστρονομίας διαχωρίστηκε από την ψευδο-επιστήμη αστρολογίας , οι επιστήμες φυσικής και χημείας διαχωρίστηκαν από τις ψευδο-επιστήμες αλχημείας , μαγγανείας και μαγείας . _________________________________________________________________________________ Την περίοδο βασιλείας Μαξιμιλιανού Β' και Ροδόλφου Β' , ο αρχι-Ραβίνος της Πράγας ήταν ο Ιούδας Λεβ Μπεν Μπέζαλελ εν συντομία Μαχαράλ της Πράγας που εκείνη την περίοδο η εβραϊκή κοινότητα της Πράγας άκμαζε . Από την έρευνα προέκυψε πως οι αναφορές για γκόλεμ του Μαχαράλ της Πράγας είναι γερμανο - εβραϊκά μυθιστορήματα του 19ου αι, μΧ για να αποδώσουν λατρεία στον Μαχαράλ της Πράγας . Η αιρετική ιδέα του γκολέμ εμφανίζεται στον μεσαιωνικό καμπαλιστικό ιουδαϊσμό τέλη 12ου έως αρχές 13ου αι. μΧ , είναι η αντίληψη πως ένα ιδιαίτερα δίκαιο πρόσωπο με εσωτερική σοφία θα μπορούσε να μιμηθεί το Θείο και να δημιουργήσει έναν άνθρωπο από πηλό . Πρώτος έδωσε οδηγίες για την δημιουργία γκόλεμ ο Ραβίνος Ελ Άζαρ της Βορμς της Ρηνανίας , μετά ο καμπαλιστής συγγραφέας και μεγάλος αιρετικός από την Ισπανία Αβραάμ Αμπουλάφια , αυτός πίστευε πως είναι προφήτης έως και Μεσσίας . Λίγο αργότερα εμφανίζεται και σε κείμενο εβραϊκού μυστικισμού αγνώστου Εβραίου συγγραφέα από την Γαλλία . Γι αυτόν που έγραψαν τον 17ο αι. μΧ πως στα τέλη του 16ου αι. μΧ δήθεν είχε δημιουργήσει γκολέμ ήταν ο Ραβίνος της Χέλμ , Ελιάχου Μπαρ Ααρόν Ιούδας Μπαλ Σεμ ο οποίος ήταν επιφανής βαβυλωνιακός ταλμουδιστής και καμπαλιστής .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου