Μεγαλομάρτυς Φανούριος

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Άγιος Φανούριος Μεγαλομάρτυρας Νεοφανἠς .   Όταν τα Δωδεκάνησα

 τελούσαν υπό την κυριαρχία των  Ιωαννιτών Ιπποτών  (1309 - 1522) κατά το δεύτερο μισό    του 15ου αιώνα   κατασκευάστηκαν   αμυντικές  οχυρώσεις  περιμετρικά της πόλης της Ρόδου προς αντιμετώπιση της τουρκικής επίθεσης ,  πιθανόν κατά το χρονικό διάστημα των οχυρωματικών έργων   ανέσκαψαν  τα ερείπια ενός  αρχαίου Ναού  πού στο δάπεδο  υπήρχαν φθαρμένες   εικόνες  Αγίων και  μία εξ' αυτών είχε    διατηρηθεί  σε καλή κατάσταση . Αυτή η εικόνα αναπαριστούσε  Μεγαλομάρτυρα  νέο αξιωματικό του ρωμαϊκού στρατού  ο οποίος  κρατούσε στο δεξί  χέρι έναν  σταυρό με λαμπάδα και γύρω από την μορφή του Αγίου  ήταν  ζωγραφισμένες    οι παραστάσεις  τού     μαρτυρίου του ., η δίκη , τα βασανιστήρια και η θανάτωση στην κάμινο . Ο  αρχιεπίσκοπος Ρόδου,Νείλος Γ' ο Μυρσινιώτης 1455-1470 , ανακήρυξε τον Άγιο  και ζήτησε  άδεια από τον Μέγα  Μάγιστρο των Φράγκων  για την ανοικοδόμηση του ναού, κατά την λειτουργία του Ναού προσήλθε   πλήθος ασθενών να  προσκυνήσει  και   με την βοήθεια του Αγίου θεραπεύονταν . Κατά μία  υπόθεση ερευνητών  η εικόνα    φέρει κάποιες ομοιότητες με εκείνην   του Μεγαλομάρτυρα  Γεωργίου . Αλλά αν παρατηρηθεί προσεκτικότερα και σημαντικές  διαφορές  . Η   άποψη των περισσοτέρων ερευνητών είναι  ότι πρόκειται  περί  λησμονημένου  στρατιωτικού   Αγίου    πιθανόν  μαρτύρησε στα τέλη του 3ου αιώνος μΧ και  από κάποια  καταστροφή του αρχαίου Χριστιανικού Ναού  και των εικόνων είχε λησμονηθεί .  Μετά την  φανέρωση της εικόνας πάνω από μία χιλιετηρίδα  μετά  ,  ο  Φανούριος  πού ήταν και το αναγραφόμενο όνομα της εικόνας , έγινε  δημοφιλής αρχικά  στην  Ρόδο ,  την Κρήτη ,   την Κύπρο και άλλες Νήσους  και διαδόθηκε   σ' όλη την Ορθόδοξη Εκκλησία. ________________________________________________________________________________ Τον 15ο αιώνα μΧ τέσσερις  άνδρες  από την Κρήτη , η οποία  τελούσε υπό ενετική  διοίκηση αλλά  δεν επέτρεπε ορθόδοξο επίσκοπο ,ταξίδεψαν  στην Πελοπόννησο για να χειροτονηθούν  .  Κατά την επιστροφή τους  κούρσεψαν το πλοίο  οι Σαρακηνοί  σκότωσαν τον έναν ιερέα και αιχμαλώτισαν τους άλλους τρείς ιερείς    τους οποίους  πούλησαν στα παλάτια της Μιλήτου  .Όταν πληροφορήθηκε το τραγικό συμβάν ο  πνευματικός τους  Ιωνάς  έσπευσε στην Ρόδο  για να διαπραγματευθούν από εκεί την απελευθέρωση των τριών ιερέων  , επειδή οι Ιωαννίτες  βρίσκονταν   σε εμπόλεμη κατάσταση με τους Τούρκους  οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν.Τότε  ο Μητροπολίτης Ρόδου  παρακίνησε  τον  Ιωνά  να προσευχηθεί στον Ιερό Ναό  του θαυματουργού Φανουρίου κι έτσι με την παρέμβαση του Αγίου που εμφανίστηκε στον ύπνο των Τούρκων   προκαλώντας τους παράλυση  και διατάσσοντάς αυτούς  να ελευθερώσουν  τους ιερείς  αναγκάστηκαν να τους    ελευθερώσουν ,   στην συνέχεια  ο ηγούμενος  Ιωνάς  έλαβε αντίγραφο της ιεράς  εικόνος  και επιστρέφοντας στην Κρήτη ανήγειρε  στο Μοναστήρι  παρεκκλήσιον  προς τον Άγιο  Φανούριο. _________________________________________________________________________________ Ο Μεγαλομάρτυρας Φανούριος είναι  προστάτης και πρόμαχος της Ρόδου,  το 1453 ο Φατίχ Σουλτάν  Μεχμέτ  άλωσε  το   Βυζάντιο ,  το 1480 πολιόρκησε και την Ρόδο αλλά η επίθεση αποκρούσθηκε  , το 1522 πολιόρκησαν την Ρόδο οι δυνάμεις του Σουλεϊμάν Α' η οποία επίθεση είχε σχεδόν αποτύχει αλλά  μετά από προδοσία ενός Φράγκου  επαναλήφθηκε , τότε οι Φράγκοι αποφάσισαν να παραδώσουν την Δωδεκάνησο στους Τούρκους υπό  όρους . Η μνήμη του Ἁγίου Φανουρίου τιμάται στις 27 Αυγούστου  ,παρασκευάζονται  Φανουρόπιτες από τούς πιστούς, που κάνουν παράκληση στον Άγιο για να τους φανερώσει κάποιο πρόσωπο η χαμένο  αντικείμενο  η φανουρόπιτα αφού  ευλογείται σε Ιερό Ναό μοιράζεται σε πιστούς που εύχονται να συγχωρεθεί η μητέρα του Αγίου Φανουρίου που κατά μία αυθαίρετη  παράδοση  ήταν αμαρτωλή .      Ο Ι. Ναός  που υπάρχει στο νότιο μέρος της παλαιάς πόλης  στην άκρη της ομώνυμης οδού  είχε  βεβηλωθεί   από τούς Τούρκους όπως  και οι περισσότεροι  Ιεροί  Ναοί  του νησιού οι οποίοι είχαν  μετατραπεί σε τζαμιά και  ιδιωτικές  τουρκικές κατοικίες ,μετά την εκδίωξη των Τούρκων  που είχαν ηττηθεί  στον Ιταλο-τουρκικό πόλεμο στις αρχές του 20ου αιώνα , επαναλειτούργησε ως ορθόδοξος  Ναός ,  δεν είναι γνωστό πριν γίνει τζαμί σε ποιόν  Άγιο  ήταν αφιερωμένος και κατά την επαναλειτουργία    αφιερώθηκε στον Άγιο Φανούριο , επίσης είναι άγνωστο και  προς διερεύνηση το σημείο του αρχαίου Ναού και του   αγιάσματος  του Αγίου Φανουρίου , η οδός Αγίου Φανουρίου ήταν υποβαθμισμένη με συγκέντρωση οίκων ανοχής και ίσως  αυτά τα  γεγονότα προήλθε η σύγχυση και αφορμή για το  μύθευμα . Αφού αρχαία  μαρτυρολόγια και συναξάρια δεν αναφερόταν ο βίος και το μαρτύριο του Αγίου Φανουρίου ο οποίος είναι Νεοφανής Ἀγιος αποκαλύφθηκε από την σχεδόν  άφθαρτη εικόνα  πάνω από μία χιλιετηρίδα λησμονιάς δεν υπάρχουν  πληροφορίες για την μητέρα του Αγίου .    Η  ρίζα τού ονόματός του είναι φαίνω - φωτίζω  καί το λατινικό επίθημα - ούριος = αυτός πού φωτίζει,φανερώνει.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          

Ἀπολυτίκιον Ἦχος α΄ .  Τῆς ἐρήμου πολίτης                                                                                                                                                                                                                                                                           Φερωνύμως ἐκλάμψας ἐκ τῆς Ῥόδου Φανούριε, ὡς φωστὴρ ἀεὶ καταυγάζεις, ἐκκλησίας τὸ πλήρωμα · τὴν γνῶσιν φανεροῖς γὰρ τῶν κρυπτῶν , νοσήματα διώκεις χαλεπά, καὶ παρίστασαι ταχύτατος βοηθός, τῶν πίστει αναβοώντων · Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ , δόξα τῷ σὲ φανερώσαντι , δόξα τῷ  ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, μέγιστα θαύματα.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  Ἕτερον. Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τὸν τῆς Ῥόδου προστάτην, καὶ μέγαν πρόμαχον, τὸν παραδόξως γνωσθέντα, τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, τῶν Μαρτύρων τὸ λαμπρόν, κλέος Φανούριον, ἀνευφημήσωμεν πιστοί, ὅτι χάριν ἐκ Θεοῦ, δεξάμενος ἰαμάτων, φερωνύμως ὡς φῶς ἐκλάμπει, ἄδυτον πᾶσι τοῖς τιμῶσι αὐτόν.

                                                                                                                                                                                                                                                                              Κοντάκιον. Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον

                                                                                                                                                                               ῾Ιερεῖς διέσωσας, αἰχμαλωσίας ἀθέου, καὶ δεσμὰ συνέθλασας, δυνάμει θείᾳ θεόφρον· ᾔσχυνας, τυράννων θράση γενναιοφρόνως· εὔφρανας, Ἀγγέλων τάξεις Μεγαλομάρτυς· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, θεῖε ὁπλῖτα, Φανούριε ἔνδοξε.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              Πηγή ορισμένων εκκλησιαστικών    πληροφοριών  και τα  κείμενα  της ακολουθίας τοῦ Ἁγίου Φανουρίου από την   Ι.Μητρόπολη   Ρόδου.