Friedrich Nietzsche /Φρειδερίκος Νίτσε Also sprach Zarathustra / Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα απόσπασμα α΄ Όταν ο Ζαρατούστρα έγινε τριάντα χρονών έφυγε από το σπίτι του και την λίμνη της πατρίδας του και πήγε στα βουνά . Εκεί απόλαυσε το πνεύμα του και την μοναξιά του για δέκα χρόνια απτόητος αλλά γύρισε η καρδιά του κι ένα πρωί με την αυγή προχώρησε και στάθηκε μπροστά στον ήλιο , λέγοντας : « Ω μεγάλο άστρο , ποιά θα ήταν η ευτυχία σου αν δεν είχες εκείνους πού ρίχνεις πάνω τους την λάμψη σου ; .............. Θα ήθελα ένα δώρο να προσφέρω έως ότου οι σοφοί μεταξύ των ανθρώπων και της τρέλας τους και τα χέρια του πλούτου τους , γίνουν πάλι ευτυχισμένοι . Γι' αυτό πρέπει να κατέβω βαθιά , όπως κάνεις εσύ την νύχτα πού περνάς πίσω απ' την θάλασσα και φέρνεις το φώς σου πάνω απ' τον υπόκοσμο . Πλούσιο άστρο . Πρέπει να δύσω όπως λένε στην πολιτεία πού θα κατέβω.......Ο Ζαρατούστρα θέλει να είναι ανθρώπινος και πάλι . Έτσι άρχισε η πτώση του Ζαρατούστρα . Όταν ο Ζαρατούστρα έφθασε στην κοντινότερη πόλη πού βρισκόταν κοντά στο δάσος βρήκε πολλούς ανθρώπους συγκεντρωμένους στην αγορά , σ'αυτούς είχαν υποσχεθεί μία ακροβατική παράσταση σε τεντωμένο σχοινί . Και έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα στους ανθρώπους : «Θα σας διδάξω τον υπεράνθρωπο . Ο άνθρωπος είναι κάτι πού πρέπει να ξεπερασθεί . Τι έχετε κάνει γιά να ξεπεράσετε τον άνθρωπο ; Όλα τα όντα μέχρι τώρα , έχουν δημιουργήσει κάτι πέρα απ' τον ευατό τους . Θέλετε να είναι η άμπωτη αυτής της μεγάλης παλίρροιας και να επιστρέψετε στο θηρίο , αντί να ξεπεράσετε την ανθρωπότητα ; Τι είναι ο πίθηκος προς τον άνθρωπο ; Ένας περίγελος , ένα πράγμα ντροπής . Κι ακριβώς έτσι πρέπει να είναι ο άνθρωπος προς τον υπεράνθρωπο , ένας περίγελος , ένα πράγμα ντροπής. Έχετε εξελιχθεί από το σκουλήκι στον άνθρωπο , αλλά ακόμα μέσα σας είναι το σκουλήκι . Κάποτε ήσασταν πίθηκοι , αλλά και τώρα ο άνθρωπος είναι περισσότερο πίθηκος από τον οποιοδήποτε πίθηκο . Ποιος είναι ο σοφότερος μεταξύ σας , ο οποίος είναι μια σύγκρουση υβριδίου φυτού και φαντάσματος .Σας ζητάω όμως να γίνεται φυτά και φαντάσματα ; Ιδού , εγώ σας διδάσκω τον υπεράνθρωπο . Ο υπεράνθρωπος είναι το νόημα της γής . Σας εξορκίζω αδελφοί μου να παραμείνετε πιστοί στην γή , να μην πιστεύετε εκείνους πού σας μιλούν και σας προσφέρουν απόκοσμες ελπίδες . Δηλητηριαστές είναι , είτε το ξέρουν , είτε όχι . Καταφρονητές της ζωής είναι , παρακμάζοντες και δηλητηριάζοντες τον εαυτό τους , τους οποίους έχει βαρεθεί η γή . Έτσι αφήστε τους να περάσουν μακριά ! Όταν η ψυχή κοίταζε με περιφρόνηση το σώμα και ήταν η περιφρόνηση αυτή το υψηλότερο πράγμα - η ψυχή επιθυμούσε το σώμα ισχνό , τερατώδες, πεινασμένο . Έτσι πίστευε ότι θα ξέφευγε από το σώμα και την γή . Αχ ! Αυτή η ψυχή δεν ήταν και η ίδια πενιχρή , άθλια και πεινασμένη και η ηδονή της ήταν η σκληρότητα ; Πείτε μου αδελφοί τι λέει το σώμα σας γιά την ψυχή σας ; Δεν είναι η ψυχή του φτώχεια και μόλυνση και άθλια αυταρέσκεια ; Ποιό είναι το μεγαλύτερο πράγμα πού θέλετε να ζήσετε ; Είναι η ώρα της μεγάλης περιφρόνησης . Η ώρα κατά την οποία εσείς και η ευτυχίας σας γίνεται απεχθής κι επίσης η λογική και η αρετή σας. Η ώρα πού λέτε : -Τι είναι η ευτυχία μου ; - Είναι μιζέρια και μόλυνση και άθλια αυταρέσκεια . Αλλά η ευτυχία μου θα πρέπει να δικαιολογεί την ίδια μου την ύπαρξη . Η ώρα πού λέτε : - Τι καλό μού κάνει η λογική ; Αναζήτησα την γνώση όπως ο λέων την τροφή του . Είναι μιζέρια και βρωμιά και άθλια αυταρέσκεια . -Η ώρα πού λέτε : - Τι καλό μού κάνει η αρετή ; -Δεν με έκανε να βιαστώ .Πόσο κουράσθηκα με το καλό και το κακό μου. Είναι μιζέρια και βρωμιά και άθλια αυταρέσκεια . Η ώρα πού λέτε : -Τι καλό μού κάνει η δικαιοσύνη ; Δεν βλέπω να είμαι πύρ και στάχτη . Η θερμότητα έχει απενεργοποιηθεί . - Η ώρα πού λέτε : - Ποιό είναι το κρίμα μου ; Δεν είναι κρίμα και πόνος ο σταυρός πάνω στον οποίο καρφώθηκε αυτός πού αγαπάει τον άνθρωπο ; Αλλά το κρίμα κι η συμπόνια μου δεν έχει σταύρωση . Σας εκφράζει αυτό ; Εκλιπαρείτε έτσι ; Ω! Να σας είχα ακούσει μια φορά να ουρλιάζετε έτσι ! Δεν είναι η αμαρτία σας , αλλά η μετριότητά σας πού κλαίει προς τον ουρανό , η τσιγγουνιά σας ακόμα και μέσα στην αμαρτία σας πού φωνάζει στον ουρανό . Πού είναι η αστραπή πού θα σας γλύψει με την γλώσσα της ; Πού είναι η τρέλα με την οποία πρέπει να εμβολιαστείτε ; Ιδού! Εγώ σας διδάσκω τον υπεράνθρωπο : αυτός είναι η αστραπή , πού είναι η τρέλα ! Ο άνθρωπος είναι ένα σχοινί τεντωμένο ανάμεσα στο ζώο και τον υπεράνθρωπο , ένα σχοινί πάνω απ' την άβυσσο. Ένα επικίνδυνο πέρασμα , ένα επικίνδυνο τρίκλισμα ένα επικίνδυνο πίσω κοίταγμα , μία ανατριχίλα και σταμάτημα . Τι είναι το σπουδαίο στον άνθρωπο ; -Oτι αυτός είναι μία γέφυρα και όχι ο στόχος ,τι είναι το αξιαγάπητο στον άνθρωπο ; -'Oτι είναι ένα μεταβατικό στάδιο και μία πτώση. Αγαπώ αυτούς , πού δεν ξέρουν πώς να ζήσουν , γιατί μόνο αυτοί περνούν στην αντίπερα όχθη . Αγαπώ τους μεγάλους καταφρονητές , επειδή είναι οι μεγάλοι εραστές και τα βέλη τους λαχτάρα γιά την άλλη όχθη . Αγαπώ εκείνους πού δεν επιδιώκουν πίσω από τ' άστρα έναν λόγο για να θυσιασθούν , αλλά θυσιάζουν τον εαυτό τους στην γή για να γίνει αυτή μια μέρα κτήμα του υπερανθρώπου . Αγαπώ αυτόν πού αγαπάει την αρετή του , γιατί η αρετή είναι η θέληση για την πτώση και το βέλος του πόθου. Αγαπώ αυτόν πού κάνει την αρετή του κλίση και πεπρωμένο του , έτσι γιά χάρη της αρετής του είναι πρόθυμος να ζήσει και να μην ζήσει . Αγαπώ αυτόν πού ντρέπεται όταν τα ζάρια πέφτουν υπέρ του και στην συνέχεια ρωτάει - Είμαι ανέντιμος παίκτης ; - Γιατί θέλει να χαθεί . - Αγαπώ αυτόν πού σκορπίζει χρυσά λόγια πρίν από τα έργα του και πάντοτε κάνει περισσότερα απ' ό,τι υπόσχεται , γιατί επιδιώκει την πτώση του. - Αγαπώ αυτόν πού δικαιώνει τα μέλλοντα και απαλλάσσει τα παρελθόντα , γιατί θέλει να χαθεί στα τρέχοντα . Αγαπώ αυτόν πού παιδεύει τον Θεό του , επειδή αγαπάει τον Θεό του , επειδή πρέπει από οργή Θεού να χαθεί . Αγαπώ αυτόν πού η ψυχή του είναι βαθιά στην πληγή και μπορεί να χαθεί μέσα από ένα μικρό θέμα , έτσι περνάει πρόθυμα πάνω απ' την γέφυρα . Αγαπώ αυτόν πού η ψυχή του είναι πλημμυρισμένη , ώστε ξεχνάει τον εαυτό του και όλα τα πράγματα είναι μέσα του και όλα γίνονται η πτώση του . Αγαπώ όλους όσους είναι σαν βαριές σταγόνες πού πέφτουν ένας - ένας από το σκοτεινό σύννεφο πού διαλύεται πάνω από τούς ανθρώπους , διακηρύττουν ότι ο κεραυνός έρχεται και χάνονται σαν οραματιστές . -Κοίταξε , είμαι ο κήρυκας της αστραπής και μια βαριά σταγόνα από το σύννεφο , αλλά αυτή η αστραπή λέγεται υπεράνθρωπος ». Όταν ο Ζαρατούστρα μίλησε μ' αυτές τις λέξεις , είδε και πάλι τους ανθρώπους και δεν είπε τίποτα. -«Εκεί είναι , είπε στην καρδιά του , εκεί γελάνε , δεν με καταλαβαίνουν , δεν είμαι το στόμα γι' αυτά τ' αυτιά ....... Έχουν κάτι πού τους κάνει υπερήφανους . Τι είναι αυτό πού τους κάνει υπερήφανους ; -Ο πολιτισμός λένε , πού τους διακρίνει από τους γιδοβοσκούς . Δεν τους αρέσει να ακούν την λέξη «περιφρόνηση» . Γι' αυτό θα θίξω την υπερηφάνεια τους .Θέλω να μιλήσουμε για το πιο ποταπό πλάσμα , κι αυτό είναι ο τελευταίος άνθρωπος . Είναι ώρα γιά τον άνθρωπο να καθορίσει τον στόχο του . Είναι ώρα γιά τον άνθρωπο να φυτέψει τον σπόρο της υψηλότερης ελπίδας του . Το έδαφος είναι ακόμα πλούσιο γι' αυτό . Αλλά μια κακή μέρα το έδαφος θα εξαντληθεί και το αγέρωχο δένδρο δεν θα είναι πλέον σε θέση να αναπτυχθεί περισσότερο . Αλίμονο! Έρχεται η ώρα πού ο άνθρωπος δεν θα μπορεί να εκτοξεύσει το βέλος του πάνω από τον άνθρωπο και η χορδή του τόξου του θα ξεχάσει να δονείται . Σας λέω : - Πρέπει κανείς να εξακολουθεί να έχει το χάος μέσα του πού θα γεννήσει ένα χορευτό άστρο . --Σας λέω : Έχετε ακόμα χάος μέσα σας . Αλίμονο ! Έρχεται η ώρα πού ο άνθρωπος δεν θα μπορεί να δώσει γέννηση σε οποιοδήποτε άστρο . Αλίμονο ! Έρχεται η ώρα του πρόστυχου ανθρώπου πού δεν θα μπορεί πλέον ούτε να περιφρονεί τον εαυτό του .Κοιτάξτε ! Σας δείχνω τον τελευταίο άνθρωπο . Τι είναι αγάπη ; Τι είναι δημιουργία ; Τι είναι πόθος ; Τι είναι άστρο ; Ρωτάει ο τελευταίος άνθρωπος και κλείνει πονηρά το μάτι . -Η γή θα γίνει μικρή και πάνω της θα χοροπηδά ο τελευταίος άνδρας πού κάνει τα πάντα μικρά . Το είδος του είναι βαθιά ριζωμένο σαν παράσιτο ». -« Έχουμε ανακαλύψει την ευτυχία » , λένε οι τελευταίοι άνθρωποι και κλείνουν το μάτι. Έχουν αφήσει τις περιοχές πού ήταν δύσκολο να ζούν , γιατί χρειάζονται ζέστη .Αγαπούν ακόμα τον γείτονά τους και τρίβονται πάνω του , γιατί χρειάζονται ζέστη . Λίγο δηλητήριο τώρα και κάνουν ευχάριστα όνειρα , πολύ δηλητήριο στο τέλος για έναν ευχάριστο θάνατο .Δεν θα είναι πλέον πλούσιοι και φτωχοί και οι δύο είναι υπερβολικά επαχθείς, ποιός θέλει να κυβερνήσει ; Ποιός θα εξακολουθεί να υπακούει ; Και οι δύο είναι υπερβολικά επαχθείς . Δεν υπάρχει βοσκός και κοπάδι , όλοι θέλουν τα ίδια , όλοι είναι ίσοι , αυτός πού αισθάνεται διαφορετικά , εισέρχεται εθελοντικά στο φρενοκομείο . -« Παλαιότερα όλος ο κόσμος ήταν τρελλός », λένε αυτοί και κλείνουν το μάτι . Έχουν μικρές απολαύσεις την ημέρα και μικρές απολαύσεις την νύχτα και φροντίζουν την υγεία τους . - « Έχουμε ανακαλύψει την ευτυχία » , λένε οι τελευταίοι άνθρωποι και κλείνουν το μάτι ». Κι εδώ τελειώνει η πρώτη ομιλία του Ζαρατούστρα πού είναι επίσης και ο πρόλογος γιατί σε αυτό το σημείο τον διέκοψαν οι κραυγές και η απόλαυση του πλήθους -« Δώσε μας τον τελευταίο άνθρωπο βρε Ζαρατούστρα , κάνε μας όμοιους με αυτόν και χάρισμά σου ο υπεράνθρωπος ». Και όλοι οι άνθρωποι χάρηκαν και γελούσαν κακαρίζοντας . Ο Ζαρατούστρας όμως λυπήθηκε και είπε στην καρδιά του : «Δεν με καταλαβαίνουν , δεν είμαι το στόμα γι' αυτά τα αυτιά . Έχω ζήσει πολύ καιρό πάνω στα βουνά κι άκουσα πολύ τα ρυάκια και τα δένδρα . Τώρα μιλάω σε αυτούς , σαν να μιλάω σε γιδοβοσκούς . Ήρεμη είναι η ψυχή μου και λαμπερή , όπως τα βουνά την αυγή , αλλά αυτοί με θεωρούν ψυχρό πού βγάζει χλευασμό και κακά αστεία . Τώρα με κοιτούν και γελούν και ενώ γελούν με μισούν . Υπάρχει πάγος στο γέλιο τους . Τότε συνέβη κάτι , πού άλαλο άφησε κάθε στόμα και ανοιχτό κάθε μάτι . Εν τώ μεταξύ ,ο σχοινοβάτης είχε αρχίσει το έργο του , είχε βγεί από μία μικρή πόρτα και περνούσε πάνω από το τεντωμένο σχοινί , πού τεντωνόταν ανάμεσα σε δύο πύργους , ώστε κρεμόταν πάνω απ΄την αγορά και τους ανθρώπους . Όταν βρισκόταν ακριβώς στην μέση της διαδρομής του , η μικρή πόρτα άνοιξε και πάλι , ένα αγόρι πολύχρωμο σαν παλιάτσος , πήδηξε έξω και με γρήγορα βήματα κατέφθασε πίσω του. -«Εμπρός χωλέ » τον πρόσταξε με την φοβερή φωνή του ,« εμπρός νωθρέ , λαθρέμπορε , χλωμέ . Να μην σε γαργαλίσω με την φτέρνα μου .Τι κάνεις εδώ μεταξύ των πύργων ; Στον πύργο ανήκεις , εκεί πρέπει να σε κλειδώσουν , γιατί εμποδίζεις την ελεύθερη πορεία των καλύτερων». Και με κάθε λέξη πλησίαζε πιο κοντά και φαινόταν πώς θα τον προσπεράσει , όταν έφθασε μόνο ένα βήμα πίσω του , συνέβη το τρομακτικό , πού έκανε κάθε στόμα να σιγήσει και κάθε μάτι να παγώσει .'Εβγαλε μία κραυγή σαν διάβολος και πήδηξε πάνω στον σχοινοβάτη , ωστόσο εκείνος βλέποντας τον θρίαμβο του αντιπάλου του , έχασε τον νού του και την ισορροπία στο σχοινί , έρριξε μακριά το κοντάρι του και βούτηξε γρηγορότερα απ΄αυτό με χέρια και με πόδια σαν ανεμοστρόβιλος στο βάθος . Η αγορά και οι άνθρωποι έμοιαζαν σαν την θάλασσα πού κινείται στην καταιγίδα , όλοι έφευγαν ο ένας από τον άλλον και οι περισσότερο από το μέρος όπου το σώμα θα ανακλούσε . Ο Ζαρατούστρας όμως έμεινε ακίνητος κι ακριβώς δίπλα του έπεσε το σώμα , άσχημα μελανιασμένο και σπασμένο , αλλά δεν ήταν ακόμα νεκρός . Σε λίγο επανήλθε η συνείδηση του ετοιμοθάνατου κι είδε τον Ζαρατούστρα να γονατίζει δίπλα του . -« Τι κάνεις εκεί ; του είπε .ήξερα ότι αρκετό καιρό ο διάβολος , ήθελε να με κάνει να σκοντάψω . Τώρα με σέρνει στην κόλαση , θα 'θελες να τον εμποδίσεις » ; -«Στην τιμή μου φίλε , απάντησε ο Ζαρατούστρα , δεν υπάρχουν όλα αυτά πού λές , δεν υπάρχει διάβολος και κόλαση . Η ψυχή σου θα πεθάνει ταχύτερα απ' το σώμα σου και τίποτα άλλο , μην φοβάσαι » . - Ο άνθρωπος τον κοίταξε καχύποπτα , « Αν λές αλήθεια , του είπε , δεν έχω να χάσω τίποτα έτσι και χάσω μόνο την ζωή μου , δεν είμαι τίποτα περισσότερο από ένα ζώο πού το έμαθαν να χορεύει με χτυπήματα και με μικρές μπουκιές φαγητού » . - « Κάθε άλλο , απάντησε ο Ζαρατούστρας ,έχετε κάνει τον κίνδυνο το επάγγελμά σας κι αυτό δεν είναι ασήμαντο .Τώρα πήγες στην βάση της δουλειάς σου και εγώ θα σε θάψω με τα χέρια μου ». Όταν είπε αυτά ο Ζαρατούστρας στον ετοιμοθάνατο , ο άνδρας δεν απάντησε , αλλά μετακίνησε το χέρι του σαν να έψαχνε το χέρι του Ζαρατούστρα σε ευγνωμοσύνη . Συνεχίζεται Εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου