Ζωηφόρος Πηγή

                                                                                                                                                                  Περιγραφή :   Ζωοδόχος Πηγή -Παναγία Αργοκοιλιώτισσα  . (File : Ζωοδόχος Πηγή el. wikipedia  Commons) 

                                                                                                                                                                  Άντίγραφο  μίας εκ των δύο ιερών εικόνων της Παναγίας  πού έχουν ανευρεθεί το 1845 στην θέση Αργοκοίλι   της Νάξου .Aναπαριστά την Θεομήτωρ Ζωηφόρο Πηγή  της Κωνσταντινουπόλεως .Στην βάση είναι  μία  μαρμάρινη δεξαμενή  πού κολυμπούν μέσα ψάρια, άνωθεν αυτής υψώνεται μία λεκάνη πού η βάση της έχει κεφαλές λεόντων καί από το στόμα αυτών  ξεχύνεται το νερό προς την δεξαμενή ,  άνω αυτής υπερυψωμένη  κολυμβήθρα  στην οποία   κάθεται η Παναγία με  τον Χριστό , κρατώντας στο δεξί της  χέρι  την   βασιλική ράβδο και στο αριστερό χέρι ένα   κλαδί με πορφυρά άνθη , ο Χριστός κρατάει στο αριστερό χέρι βασιλική ράβδο και στο δεξί  την κοσμοκρατορική σφαίρα με τον σταυρό , στο επίπεδό τους βρίσκονται τα σύννεφα με τους αγγέλους οι οποίοι κοιτούν προς  την Πηγή ,στα εξωτερικά τοιχώματα της κολυμβήθρας   εξέχουν  κεφαλές πουλιών και από το στόμα τους ρέει   το νερό πού γεμίζει τις κάτω κρήνες   , δηλώνει πως  το νερό πηγάζει από τις  ουράνιες αγγελικές  δυνάμεις προς το έδαφος . Δεξιά και αριστερά της δεξαμενής παρίστανται οι Βασιλείς του Βυζαντίου πού έκτισαν το Ιερό και γεμίζουν τα κύπελλά τους με το νερό της πηγής , πίσω απ'  αυτούς ακολουθούν οι Πρίγκιπες και οι Πατριάρχες με τους αξιωματικούς της βασιλικής φρουράς και τους  επισκόπους της Εκκλησίας  ,στο βάθος διακρίνεται  η Κωνσταντινούπολη , στο μέσον και κάτω από την δεξαμενή , φαίνονται κάποιοι άνθρωποι μικρότεροι σε μέγεθος    σε παρελθόντα  χρόνο , να βοηθούν αυτούς που κείτονται ασθενείς   να λουστούν  με το  αγίασμα . _________________________________________________________________________________     Το Ιερό στην Κωνσταντινούπολη  βρίσκεται έξω από τα δυτικά τείχη της πόλεως ,    έχει  μακρά και  θλιβερή ιστορία .Παλαιότερα ήταν  ένα συγκρότημα κτηρίων  που αποτελούνταν από έναν  μεγάλο  Ιερό Ναό με  την πηγή  στο εσωτερικό του , το Μοναστήρι της Ζωηφόρου  Πηγής   και γύρω  του  άλλα τρία  παρεκκλήσια  , δεν είναι γνωστός  ο  χρόνος της πρώτης κατασκευής , υπολογίζεται περίπου   μεταξύ  5ου και 6ου αιώνος  μΧ . Οι ιστορικοί Προκόπιος και Κεδρηνός  έγραψαν ότι  αυτά έχουν κτιστεί    επί  βασιλείας Ιουστινιανού , πως   ο Ιουστινιανός κάποτε καθώς  κυνηγούσε σε  κοντινό άλσος της Κωνσταντινούπολης   είδε  όραμα  ένα παρεκκλήσι το οποίο  περιβαλλόταν από πλήθος ανθρώπων οι οποίοι του είπαν  πώς  εδώ βρίσκεται  η πηγή των θαυμάτων και   αποφάσισε  να κτίσει στο ίδιο  σημείο  έναν Ναό . Ο Νικηφόρος Κάλλιστος  λέει μία   διαφορετική   εκδοχή η οποία είναι  η επικρατέστερη  -Κάποτε ο  στρατιώτης Λέων Μάρκελλος είχε συναντήσει  έναν  τυφλό άνθρωπο   έξω από την Χρυσή Πύλη , αυτός τού ζήτησε βοήθεια . Ο  Λέων  έβαλε  τον άνθρωπο να αναπαυθεί  κάτω από την σκιά ενός δένδρου και στην συνέχεια αναζήτησε  νερό στο κοντινό δάσος  ,καθώς  βάδιζε    άκουσε μια γυναικεία φωνή που τον αποκάλεσε  Λέων Βασιλέα και  του  υπέδειξε μια  πηγή νερού  και  οδηγίες   να πάρει  λάσπη από το ρεύμα του νερού , να επαλείψει  επάνω στα βλέφαρα του τυφλού  και   να οικοδομήσει  σε αυτό το σημείο   Ναό  για τους πιστούς  ,ακολουθώντας  τις οδηγίες  άλειψε με λάσπη τα βλέφαρα του τυφλού  ο οποίος εκ θαύματος  απέκτησε όραση . Μετά  από λίγα χρόνια  ο Λέων  είχε  προαχθεί  σε   Χιλίαρχο και όταν πέθανε ο Βασιλεύς Μαρκιανός   ο βυζαντινός  θρόνος έμεινε κενός  καθώς δεν είχε προλάβει να ορίσει διάδοχο , ο ισχυρότερος διεκδικητής  του  θρόνου  ήταν ο Άσπαρ  ο Αλανός αρχιστράτηγος  του μισθοφορικού στρατού , αλλά  δεν μπορούσε να στεφθεί  Αυτοκράτορας  διότι ήταν βάρβαρος και Αρειανιστής και  εναλλακτικά τοποθέτησε στον θρόνο   τον έμπιστο αξιωματικό του   Λέων Α΄  (457-474)  πού  ήταν Θράξ και ορθόδοξος  . Ο  Λέων  απαλλάχθηκε της επιβολής των Αλανών μισθοφόρων  σχηματίζοντας ισχυρότερο   στρατό από αυτόχθονες δυνάμεις και  έδωσε διαταγή να κατασκευασθεί  στο σημείο της πηγής μεγαλοπρεπής  Ναός.   Ο ίδιος  ιστορικός περιγράφει τον Ιερό Ναό  σε σχήμα ορθογωνίου παραλληλογράμμου τύπου βασιλικής   ο οποίος  διέθετε τέσσερις  εισόδους μία από   κάθε πλευρά του  και κατά το ήμισυ  ήταν κτισμένος υπογείως ,  από δύο μαρμάρινες  σκάλες  στο εσωτερικό του Ναού  κατέβαιναν εικοσιπέντε  σκαλοπάτια  στην αίθουσα  όπου υπήρχε η μαρμαρόκτιστη πηγή ,το ιερό αγίασμα   φωτιζόταν από ανοίγματα στην οροφή και  διέθετε  ολόχρυσο θόλο με εξαιρετικές αγιογραφίες  εικόνων και  τοιχογραφιών ,θαυμαστών γλυπτών  και άλλων θαυμαστών μικροτεχνιών . _________________________________________________________________________________  Πιθανόν  να πρώτα να έχει κτισθεί  επί Λέοντος Α΄και αργότερα να αυξήθηκε σε διαστάσεις κατά τη ανασκευή  επί Ιουστινιανού , ο   θαυμαστός  αυτός Ναός   καταστράφηκε και ανοικοδομήθηκε  και λεηλατήθηκε πολλές  φορές  εξ αιτίας   σεισμών   και  βαρβαρικών επιδρομών (Αβαροσλάβων, Βουλγάρων , Ενετών - Φράγκων  και Τούρκων ) . Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1453  ο ναός εξαφανίσθηκε  ,οι Τούρκοι  τον  κατεδάφισαν και  χρησιμοποίησαν τα υλικά του  για την κατασκευή  τζαμιών  και σπιτιών .Το  1547 ο Pierre Gylles έγραψε ότι δεν υπάρχει σε αυτόν το τόπο  κτήριο εκκλησίας ,  αλλά οι ασθενείς   εξακολουθούν  να επισκέπτονται την πηγή. Το 1727 ο Μητροπολίτης Δέρκων Νικόδημος ανήγειρε στον τόπο της πηγής έναν  μικρότερο Ι.Ναό αλλά κατά την επανάσταση του 1821 οι Γενίτσαροι τον χάλασαν  κι αυτόν. Το 1833 ο πατριάρχης Κωνστάντιος έλαβε άδεια από τους Τούρκους  ανοικοδομήσεώς του αλλά κατά την διάρκεια των εργασιών  αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια του αρχαίου ναού και ζήτησαν   δεύτερη άδεια για ανέγερση μεγαλύτερης εκκλησίας , τα εγκαίνια    έγιναν το 1835 , τέλος στο ανθελληνικό  Πογκρόμ του 1955 ο τουρκικός όχλος και κομιτατζήδες  πήγαν και την έκαψαν και  κατακρεούργησαν τον ηγούμενο βανδάλισαν τους πατριαρχικούς τάφους και διασκόρπισαν τα οστά των Πατριαρχών  και χάθηκε και η  ιερή αρχαία εικόνα της Παναγίας  κατά την παράδοση έργο του Ευαγγελιστού Λουκά . Με βούληση των Πατριαρχών Αθηναγόρα και Βαρθολομαίου και την συνεισφορά  Ρωμιών Κωνσταντινουπολιτών έχει ανεγερθεί και ανακαινιστεί νέος Ναός  .Στην αυλή  του Ιερού Ναού υπάρχουν μνήματα Πατριαρχών και άλλων  επιφανών  προσώπων της Κωνσταντινούπολης , το δάσος έχει αντικατασταθεί  από  οικισμούς εκ της  αστυφιλίας και την  κερδοσκοπία επ' αυτής .   _________________________________________________________________________________    Την Παρασκευή την έκτη  της Διακαινησίμου εορτάζεται  εις   ανάμνησιν  των  εγκαινίων  του αρχαίου Ναού  από τους  μεγαλοπρεπέστερους  ναούς   του Βυζαντίου επί  μία χιλιετία   και ιερό αγίασμα επί  15 αιώνες. Στο Μοναστήρι της Πηγής υποδέχονταν οι  βασιλείς τις  μελλοντικές αυτοκράτειρες   και επιτελούνταν ορισμένες  Πατριαρχικές λειτουργίες παρουσία των βασιλέων σε ορισμένες  εορτές του εκκλησιαστικού  έτους ,όπως της Αναλήψεως , μνείας του θαύματος του  Γάμου της Κανά  , της ημερομηνίας  των εγκαινίων του Ι. Ναού  και της επετείου  του θαύματος  της εμφάνισης της Παναγίας στον Λέοντα Α' .